2021.12. 14
ks. Jarosław Jóźwik
ks. Jarosław Jóźwik
Biblia Matfieja Dziesiątego jest już Supraślu
Staraniem Akademii Supraskiej, dzięki uprzejmości Pani Dyrektor Instytutu Polskiego w Sankt Petersburgu Ewy Ziółkowskiej dotarły do Supraśla ofiarowane przez Mecenasów i Wydawców (przede wszystkim Fłorentina Panczenko, Anatolija Aleksiejewa i Artioma Ĺťukowa) egzemplarze reprintu Biblii Matfieja Dziesiątego, wspaniałego pomnika prawosławnego piśmiennictwa państwa polsko-litewskiego, z towarzyszącym drugim tomem, zawierającym głębokie studia i katalog iluminacji. Ukazał się on rok temu w Petersburgu w limitowanej edycji 416 egzemplarzy, z czego do Polski trafiło 12.
Matfiej Joanowicz Dziesiąty, pochodzący z Toropca, w 1502 roku zaczął w Wilnie imponującą pracę nad biblijno-liturgicznym kodeksem, zawierającym część ksiąg Starego Testamentu, cały Nowy Testament oraz wybór tekstów liturgicznych i normatywnych (ustaw). Wkrótce przeniósł się do nowo zbudowanego monasteru w Supraślu i ukończył swe dzieło 21 lutego 1507 roku: Đ˛Ń ĐźĐ°Đ˝Đ°ŃŃŃŃи ĐŃĐľŃиŃŃŃĐ° ĐНагОвѣŃонiĐ°, наŃиŃаоПŃĐź ĐĄŃĐżŃŃŃНѣ, Đ˛Ń Đ´ŃŃМавѣ йНагОвѣŃнагО и Ń ŃиŃŃОНŃйивагО воНŃПОМи ĐНокŃандŃĐ° мОдковиŃĐ° ĐżŃи ŃŃСдаŃоНи ŃĐžŃ ĐžĐąĐ¸ŃоНи игŃПоно ĐĐ°ŃнОŃiи (w monasterze Zwiastowania Przeczystej, zwanym Supraśl, we włościach pobożnego i miłującego Chrystusa wielmoży Aleksandra Chodkiewicza, przy założycielu tego wspólnego domu ihumenie Pafnucym).
Po śmierci twórcy rękopis pozostawał w supraskim monasterze do ok. 1848 r., kiedy to zabrał go do Rygi o. Paweł Dobrochotow, skąd trafił do Petersburga do zbiorów Izmaiła Srezniewskiego, które w 1911 r. przeszły do Biblioteki Rosyjskiej Akademii Nauk. Wraca teraz do Supraśla w postaci pięknego reprintu.
Zgodnie z wyrażoną w autobiograficznej notce wolą tego wybitnego artysty, który jest pierwszym znanym z imienia kopistą i iluminatorem supraskim, znawcą muzyki bizantyńskiej, założycielem monastyrskiego skryptorium, wspomnijmy go w swojej modlitwie:
ĐОПŃни, ĐĐžŃпОди, Đ´ŃŃŃ ŃŃпОŃогО Ńайа ТвОогО пиŃŃĐ° ĐĐ°ŃŃоа и вŃŃŁŃ Ń ŃŃĐžĐ´Đ˝Đ¸ĐşŃ ĐгО!
A oto dane wydawnicze i link do edycji:
ĐĐ¸ĐąĐťĐ¸Ń ĐĐ°ŃŃĐľŃ ĐĐľŃŃŃОгО 1507 гОда. ĐС ŃОйŃĐ°Đ˝Đ¸Ń ĐийНиОŃоки Đ ĐžŃŃиКŃкОК акадоПии наŃĐş: в 2 ŃŃ. Т. 1: ФакŃиПиНŃнОо вОŃĐżŃОиСводонио ŃŃкОпиŃи ĐĐĐ, ŃОйŃ. Đ. Đ. ĐĄŃоСновŃкОгО, II. 75(24.4.28) / ĐОдгОŃ. иСд. и иŃŃНод. Đ. Đ. ĐНокŃоов (ĐžŃв. Ńод.), Đ. Đ. ĐŃкОв, Ф. Đ. ĐĐ°Đ˝ŃонкО. — ĐĄĐĐą.: ĐСд. ĐŃŃкинŃкОгО ĐОПа, 2020. — 1116 Ń. — ISBN 978-5-87781-075-4; Т. 2: ĐŃŃĐťĐľĐ´ĐžĐ˛Đ°Đ˝Đ¸Ń Đ¸ ПаŃĐľŃĐ¸Đ°ĐťŃ / ĐОдгОŃ. иСд. и иŃŃНод. Đ. Đ. ĐНокŃоов (ĐžŃв. Ńод.), Đ. Đ. ĐŃкОв, Ф. Đ. ĐĐ°Đ˝ŃонкО. — ĐĄĐĐą.: ĐСд. ĐŃŃкинŃкОгО ĐОПа, 2020. — 264 Ń. — ISBN 978-5-87781-077-8
Linki:
http://postkomsg.com/reading_room/227714/
http://postkomsg.com/reading_room/227715/